Oost-Antarctische ijskap lijkt toch minder stabiel dan gedacht

En dat is zorgwekkend als je bedenkt dat deze de zeespiegel 53 meter kan laten stijgen.

Gedacht werd dat de Oost-Antarctische ijskap vrij stabiel was, aangezien deze op dit moment – terwijl de ijskappen op Groenland en West-Antarctica smelten – geen massa verliest. Maar nieuw onderzoek – verschenen in het blad Nature – toont nu aan dat de Oost-Antarctische ijskap een lange historie van smelt en groei kent. Het wijst erop dat deze ijskap toch een aanzienlijke bijdrage kan gaan leveren aan de toekomstige zeespiegelstijging.

Afbeelding: The Jackson School of Geosciences / The University of Texas at Austin.
Sabrina Coast
Wetenschappers trekken die conclusie na onderzoek in de omgeving van Sabrina Coast. De gletsjers in dit gebied zijn naar verwachting het meest vatbaar voor klimaatverandering, omdat ze voortkomen uit het zogenoemde Aurora Basin: een gebied op Oost-Antarctica dat grotendeels onder de zeespiegel ligt. Het onderzoek wijst uit dat de gletsjers in dit gebied pas sinds een paar miljoen jaar stabiel zijn.

Dynamisch
“Blijkbaar is de Oost-Antarctische ijskap gedurende het grootste deel van zijn geschiedenis niet de grote stabiele ijskap waarvan we dachten dat deze over miljoenen jaren slechts enkele kleine veranderingen in omvang doormaakte,” aldus onderzoeker Sean Gulick. “In plaats daarvan hebben we bewijs voor een heel dynamische ijskap die tussen glaciale en interglaciale perioden significant groeide en kromp. Daarnaast waren er vaak ook lange perioden waarin het water langs de Sabrina Coast ijsvrij was.” Heel concreet vonden de onderzoekers bewijs dat het ijs vanuit het Aurora Basin zich in de eerste twintig miljoen jaar van de geschiedenis van de Oost-Antarctische ijskap zeker zo’n elf keer in omvang is toe- en weer afgenomen. Ook ontdekten de onderzoekers dat de jonge ijskap veel natter was dan vandaag de dag het geval is, waarbij smeltwater van het oppervlak via een netwerk van kanalen onder het ijs belandde om vervolgens het onderliggende gesteente aan te tasten. Dat gebeurde allemaal in een periode waarin de atmosferische temperatuur en CO2-concentratie vergelijkbaar was met nu of hoger lag dan nu het geval is.

Stabiel
Zo’n zes miljoen jaar geleden zou de Oost-Antarctische ijskap flink zijn gegroeid en gestabiliseerd. Toen stopte de ijskap ook met het produceren van grote hoeveelheden smeltwater. Maar, zo benadrukken de onderzoekers, als de wereldwijde temperatuur stijgt, is het goed mogelijk dat de gletsjers in dit gebied weer beginnen te smelten. En daarmee kan de ijskap weer instabiel worden.

Een eerste aanwijzing voor zo’n scenario zien de onderzoekers in de Totten-gletsjer. Dit is de grootste gletsjer die Oost-Antarctica rijk is en ontspringt in het Aurora Basin. De gletsjer wordt door warm oceaanwater aangetast. “Wat we nu veel zien in de kustgebieden, is dat opwarmende oceaanwateren de Antarctische gletsjers en ijsplaten doen smelten en dat is mogelijk nog maar het begin,” aldus onderzoeker Amelia Shevenell. “Zodra je die combinatie hebt van hitte uit de oceaan en de atmosfeer – en die twee hangen met elkaar samen – dan kan de ijskap echt een dramatisch massaverlies doormaken.”

Bronmateriaal

"East Antarctic Ice Sheet has history of instability" - University of Texas

Afbeelding bovenaan dit artikel: BDougherty / Pixabay

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd