Rendieren doen zich door klimaatverandering te goed aan zeewier

Het toont aan dat de dieren zich kunnen aanpassen aan nieuwe omstandigheden.

In het hoge noorden, op zo’n 79 graden noorderbreedte, leeft het spitsbergenrendier. Deze rendieren krijgen elke dag te maken met extreme kou. Gelukkig is hun lichaam daar volledig op aangepast. Zo zijn ze dik en rond, waardoor ze de kou makkelijker kunnen verdragen. Gezien de extreme winters op deze hoge breedtegraden, zou je toch denken dat de opwarming van de aarde het leven voor de ongeveer 2000 spitsbergenrendieren wat gemakkelijker maakt. Maar is dat wel zo?

Winter
In de winter ligt er normaal gesproken een knisperende laag sneeuw. Maar door klimaatverandering neemt het aantal warme winters toe. Hierdoor valt er nu ook geregeld regen. Deze regen valt neer op de sneeuw, waardoor er een laag ijs ontstaat. En deze ijslaag maakt het moeilijk – zo niet onmogelijk – voor de rendieren om bij de kleine plantjes en grassen te komen waar ze normaal gesproken in de winter op grazen.

Rendier grazend op zeewier. Afbeelding: Larissa T. Beume

Zeewier
In een poging niet te verhongeren, hebben de rendieren iets inventiefs bedacht. In plaats van met man en macht over het ijs naar plukjes toendragras te glibberen, besloten de rendieren zeewier te proberen. Toen de onderzoekers dit in de gaten kregen, verbaasde dit ze enigszins. Om te gaan begrijpen of de dieren echt hun voedselpatroon hadden veranderd, verzamelden de onderzoekers ontlasting van de rendieren die bij de kust leven, en van rendieren die verder inlands bivakkeren. Vervolgens testten ze de poep op isotopen.

Kust
Ook verzamelden de onderzoekers negen jaar aan gegeven over de dikte van het ijs. 2199 rendieren werden voorzien van een GPS-halsband, die continu de exacte locatie van het dier doorgaf. Zo konden de onderzoekers bijhouden waar het dier zich bevond ten opzichte van de kustlijn. Ook hielden ze in de gaten of er meerdere rendieren naar de kust trokken in jaren dat de ijslaag dikker was om daar naar zeewier te zoeken.

Combineren
De onderzoekers kwamen inderdaad tot de opvallende conclusie dat als het favoriete maaltje van de rendieren bedekt is met ijs, de dieren zeewier eten. Echter kunnen ze niet uitsluitend op dit wier teren. “Ze bewegen zich elke dag heen en weer tussen de kust, en de weinige ijsvrije vegetatieplekken,” legt onderzoeker Brage Hansen uit. “Het betekent dat ze het zeewier moeten combineren met normaal voedsel, wat ze ook kunnen vinden.” Het eten van zeewier is niet ideaal. Zo halen de rendieren er niet heel veel voedingswaarde uit en krijgen ze last van diarree, waarschijnlijk door al het zout in het wier.

De studie laat wel zien hoe goed de spitsbergenrendieren zich kunnen aanpassen. “Dat is het goede nieuws,” zegt Hansen. “Hoewel we soms zien dat populaties tijdens extreme ijzige winters volledig instorten, laten deze rendieren zien verrassen adaptief te zijn. Ze verzinnen oplossingen voor nieuwe problemen zoals de snelle klimaatverandering en zijn in staat de meest harde omstandigheden te overleven.”

Bronmateriaal

"Reindeer adapt to climate change by eating seaweed" - Norwegian University of Science and Technology

Afbeelding bovenaan dit artikel: Brage B. Hansen/NTNU

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd