Saturnus’ ringen veroorzaken flinke stortbuien op de gasreus

Waterijs, maar ook organische verbindingen vallen continu vanuit de ringen in Saturnus’ atmosfeer.

Dat blijkt uit enkele van de laatste metingen die verricht zijn door ruimtesonde Cassini. “Tijdens zijn laatste avontuur dook Cassini in het onbekende gebied tussen Saturnus’ ringen en zijn atmosfeer,” aldus onderzoeker Kelly Miller. “Afgaand op eerdere studies verwachtten onderzoekers dat er water vanuit de ringen in Saturnus atmosfeer viel, dus de ruimtesonde gebruikte zijn radio-antenne als een paraplu om zich te beschermen tegen puin.” En dat was maar goed ook. “Wat blijkt: regen vanuit de ringen is meer een stortbui,” aldus onderzoeker Hunter Waite.

Butaan en propaan
Onderzoekers zetten Cassini’s Ion and Neutral Mass Spectrometer (INMS) in om meer over de samenstelling van die stortbuien te weten te komen. “Hoewel INMS ontworpen is om gassen te onderzoeken, waren we toch in staat om de ringdeeltjes te meten, omdat ze het ruimtevaartuig met zulke hoge snelheden raakten dat ze verdampten. Waterijs blijkt – samen met de nieuw ontdekte organische verbindingen – veel sneller uit de ringen te vallen dan iedereen dacht.” Al met al blijkt er per seconde tot wel 10.000 kilogram aan materiaal uit de ringen te komen zetten en in de bovenste regionen van Saturnus’ atmosfeer te belanden. “Moleculair waterstof was – zoals verwacht – het meest overvloedig voorkomende atmosferische bestanddeel,” stelt Miller. “Maar de stortbuiten bevatten zowel heel veel water als moleculen zoals butaan en propaan: het type chemicaliën dat je zou gebruiken voor een grill of kampeerfornuis.”

Over Cassini
De ruimtesonde werd in 1997 gelanceerd en arriveerde in 2004 bij Saturnus. Daar heeft de sonde zo’n dertien jaar onderzoek gedaan naar de gasreus, zijn ringen en manen. De missie van Cassini kwam in 2017 ten einde toen NASA deze opdracht gaf om zich in de atmosfeer van Saturnus te boren. Nieuwsgierig naar de belangrijkste ontdekkingen van Cassini? Je vindt ze hier. Of bekijk hier de mooiste foto’s die de sonde maakte.

Variaties
In totaal dook Cassini 22 keer in het gebied tussen Saturnus en zijn ringen. Hoeveel ringmateriaal de sonde tijdens die duik opving, bleek van tijd tot tijd te verschillen. Het wijst erop dat er sprake is van variaties als het gaat om het materiaal in de binnenste D-ring van Saturnus. Die variaties kunnen plaats- of tijdgebonden zijn. Dat weten de onderzoekers niet goed.

Het feit dat de ring zoveel materiaal verliest, wijst er verder op dat deze regelmatig wordt bijgevuld, Mogelijk door de naastgelegen C-ring. Verder valt er zodanig veel ringmateriaal op Saturnus dat de onderzoekers het aannemelijk achten dat de ringen van invloed zijn op de samenstelling van Saturnus’ atmosfeer.

Bronmateriaal

"SWRI Scientists study Saturn's rings to discover downpour" - SWRI

Afbeelding bovenaan dit artikel: NASA / JPL-Caltech / Space Science Institute

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd