De ring bevindt zich op een honderdste van een lichtjaar afstand van Sagittarius A*.
Onderzoekers hebben een koele en gasachtige schijf rond Sagittarius A* – het supermassieve zwarte gat in het hart van onze Melkweg – ontdekt. De astronomen deden de bijzondere ontdekking met behulp van Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA). De ring geeft onderzoekers mogelijk meer inzicht in hoe zwarte gaten precies groeien en hoe ze invloed uitoefenen op hun omgeving.
Zwart gat
Dankzij decennia aan onderzoek hebben astronomen ondertussen een beeld kunnen vormen van de chaotische en bomvolle regio rond Sagittarius A* in het centrum van onze Melkweg. Ons galactische centrum ligt op ongeveer 26.000 lichtjaar afstand van de aarde en het superzware zwarte gat is zeker 4 miljoen keer de massa van onze zon. Daarnaast weten we nu dat de regio bruist van de sterren en interstellaire stofwolken en zowel immens heet, als relatief koudere gassen herbergt.
Gassen
Hoewel onderzoekers al langer dachten dat deze gassen in een baan rond het zwarte gat draaien, was het tot nu toe alleen gelukt om de warme stroom van gas waar te nemen. Het gas in deze schijf kan wel een ongekende 10 miljoen graden Celsius bereiken. Eerder onderzoek suggereerde dat Sagittarius A* ook wordt omgeven door relatief koeler gas van ongeveer 10.000 graden Celsius. En het is onderzoekers nu voor het eerst gelukt om deze schijf van koel interstellair gas met ALMA te detecteren.
Koele schijf
Dankzij de enorme gevoeligheid is het ALMA gelukt het zwakke radiosignaal op te vangen en voor het eerst de koelere gasschijf vast te leggen. En dit stelde astronomen in staat om de precieze locatie van de schijf in kaart te brengen en de beweging van het gas te volgen. De ring bevindt zich op ongeveer een honderdste van een lichtjaar afstand (of ongeveer 1000 keer de afstand van de aarde tot de zon) van het zwarte gat. Onderzoekers schatten bovendien in dat de hoeveelheid waterstof in deze koele schijf ongeveer een tiende van de massa van Jupiter is, ofwel één tienduizendste van de massa van de zon.
Reactie
“We zijn de eersten die deze schijf in beeld hebben gebracht en de rotatie ervan hebben bestudeerd,” vertelt onderzoeker Elena Murchikova. Toekomstige waarnemingen zijn erop gericht om de schijf in hogere resolutie vast te leggen zodat onderzoekers ook meer inzicht krijgen in hoe dit koelere gas een reactie aan gaat met het hete gas.
Zwarte gaten blijven de gemoederen bezighouden. Nog geen twee maanden terug lukte het onderzoekers voor het eerst om een supermassief zwarte gat te fotograferen. En sindsdien zijn alweer de volgende plannen gesmeed: nóg scherpere foto’s maken van een zwarte gat waarmee Einsteins relativiteitstheorie getest kan worden.
