Smelt van Groenlandse ijskap is in een stroomversnelling geraakt

En dit is mogelijk nog maar het begin…

Het ijs op Groenland smelt op dit moment sneller dan op enig moment in de afgelopen 350 jaar. Dat schrijven onderzoekers in een studie gepubliceerd in het tijdschrift Nature. Ze baseren zich op ijskernen, verzameld uit centraal west Groenland. De studie wijst uit dat de ijskap op dit moment erg gevoelig is; zo veroorzaakt de huidige opwarming meer smelt dan dezelfde opwarming in het verleden.

Drie eeuwen
De smeltende Groenlandse ijskap is na Antarctica de grootste op aarde. En de snelheid waarmee het Groenlandse ijs op dit moment wegslinkt is in de afgelopen 350 jaar ongeëvenaard. De smelt begon in het midden van de 19e eeuw toe te nemen, maar kwam pas echt in een stroomversnelling terecht in de 20e en 21e eeuw. Hiermee draagt het Groenlandse smeltwater nu fors bij aan de wereldwijde zeespiegelstijging.

Meer over de zeespiegelstijging
De smelt op Groenland is een van de belangrijkste oorzaken van de wereldwijde zeespiegelstijging. IJsbergen die vanaf de rand van gletsjers afkalven en het ruime sop kiezen, vormen één component van water dat opnieuw de oceaan inglijdt en zo de zeespiegel verhoogt. Maar meer dan de helft van het water dat de oceaan in stroomt, ontstaat doordat sneeuw dat op de ijskap ligt, smelt. De studie suggereert dat als het smelten van het Groenlandse ijs onverhoopt doorgaat – wat de onderzoekers toeschrijven aan warmere zomers – dit het tempo van de zeespiegelstijging nog meer kan versnellen.

IJskernen
Om te bepalen hoeveel ijs Groenland in de afgelopen eeuwen zag wegslinken, verzamelden de onderzoekers ijskernen afkomstig uit centraal west Groenland. IJskernen stellen onderzoekers namelijk in staat om terug in de tijd te kijken. Om de kernen te bereiken, gebruikten de onderzoekers een boor ter grootte van een verkeerslicht. Vervolgens boorden ze drie ijskernen op, die meer informatie moesten verschaffen over de geschiedenis van de ijskap. “Elk jaar smelt in de zomer de toplaag van sneeuw,” zegt onderzoeker Brice Noël. “Dat water percoleert in de onderliggende sneeuwlaag, waar het opnieuw bevriest. In de boorkernen zie je dat terug als een laagje ijs met een hogere dichtheid, net als bij jaarringen van bomen. Hoe dikker het ijslaagje, hoe meer smelt er dat jaar is geweest.”

Bevindingen
De ijskernen werden teruggebracht naar het laboratorium, waar onderzoekers zich over de data bogen. Donkere banden die horizontaal over de kernen lopen stelden de wetenschappers in staat om de oppervlaktesmelt van jaar tot jaar visueel te beschrijven. Vervolgens vergeleken de onderzoekers de bevindingen met andere ijskernen, analyseerden ze satellietbeelden van de smelt en haalden er geavanceerde klimaatmodellen bij. Uiteindelijk konden de onderzoekers de lokale gegevens opschalen en brachten ze zo de totale hoeveelheid smelt op Groenland in kaart. “Ons model heeft zo’n hoge resolutie dat we zelfs konden vaststellen hoe het ijs aan de grillige kustlijn van Groenland heeft gereageerd,” zegt Noël.

De totale hoeveelheid smelt op Groenland blijkt uit de bevindingen sterk te zijn toegenomen sinds halverwege de 19e eeuw. Maar de afgelopen decennia ging het echt hard. De reden hiervoor is dat de smelt op Groenland niet-lineair toeneemt met de temperatuur: er is dus steeds minder opwarming nodig om dezelfde toename in smelt te bewerkstelligen. “Wat onze ijskernen laten zien, is dat Groenland nu veel gevoeliger is voor verdere temperatuurstijgingen dan het bijvoorbeeld vijftig jaar geleden nog was,” besluit Trusel.

Bronmateriaal

"Greenland ice sheet melt 'off the charts' compared with past four centuries" - Woods Hole Oceanographic Institution

Afbeelding bovenaan dit artikel: Sarah Das, Woods Hole Oceanographic Institution

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd