Ster HAT-P-2 voelt de aanwezigheid van zijn planeet

Voor het eerst hebben onderzoekers gezien hoe een relatief kleine planeet (8x de massa van Jupiter) een ster (100x de massa van Jupiter) letterlijk in beroering brengt.

Dat is te lezen in het blad Astrophysical Journal Letters. Het paper draait allemaal om de ster HAT-P-2. De ster is zo’n 400 lichtjaar van de aarde verwijderd. Rond de ster cirkelt één van de zwaarste exoplaneten die we kennen: een gasreus met een massa die acht keer groter is dan de massa van Jupiter. Deze planeet cirkelt in een ovaalvormige baan rond HAT-P-2 heen. Dat betekent dat de afstand tussen de planeet en de ster soms heel groot en soms heel klein is (zie afbeelding hieronder).

De baan van HAT-P-2b voert de planeet soms heel dicht naar de planeet. Afbeelding: NASA.

Pulsaties
Wetenschappers bestudeerden de ster en planeet met behulp van ruimtetelescoop Spitzer en ontdekten toen iets bijzonders. De helderheid van de ster varieert en dat lijkt een reactie te zijn op de planeet. Wanneer de afstand tussen de planeet en de ster het kleinst is, veroorzaakt de planeet verstoringen (pulsaties) in de buitenste lagen van de ster die resulteren in variaties in de helderheid van de ster.

Verrassend
Het is absoluut verbazingwekkend, zo stelt onderzoeker Julien de Wit. “We hebben ditzelfde gezien in systemen waarin twee superzware sterren om elkaar heen draaien (…) Maar we hadden niet verwacht dat dat zou kunnen gebeuren met een planeet, zelfs niet met een planeet die zo zwaar is als deze.” Want de planeet mag dan acht keer zwaarder zijn dan Jupiter, de ster is zo’n 100 keer zwaarder dan Jupiter. “Het is opmerkelijk dat deze relatief kleine planeet de ster zodanig beïnvloedt dat we dat zelfs van grote afstand kunnen zien,” stelt onderzoeker Heather Knutson.

“De ster ‘weet’ van de planeet af en reageert op de aanwezigheid van de planeet”

Mysterie
Hoe de planeet de ster precies beïnvloedt, is onduidelijk. “Er is een fysiek verband tussen de twee, maar in dit stadium kunnen we dat verband nog niet verklaren. Dus in feite zijn het mysterieuze pulsaties die ingegeven worden door de planeet die de ster gezelschap houdt.” Natuurlijk hebben de onderzoekers wel een hypothese over hoe de planeet de ster laat pulseren. Zo kan het zijn dat de zwaartekracht van de planeet de ster zodanig verstoort, dat deze gaat pulseren. De onderzoekers wijzen erop dat sommige sterren van nature pulseren en planeet HAT-P-2b de ster HAT-P-2 misschien net het zetje geeft die deze nodig heeft om dat ook te gaan doen. Onderzoeker Victoria Antoci voegt toe: “Als onze interpretaties correct zijn, vertellen ze ons dat planeten een significante impact kunnen hebben op de fysieke fenomenen die zich in hun moedersterren afspelen. In andere woorden: de ster ‘weet’ van de planeet af en reageert op de aanwezigheid van de planeet.”

Nader onderzoek zal uit moeten wijzen hoe de planeet de ster precies in beroering brengt. “Het is een mysterie,” stelt De Wit. “Maar dat is geweldig, omdat het laat zien dat we nog niet alles weten over de manieren waarop een planeet zijn ster kan beïnvloeden. Dus moeten we doorgaan en uitzoeken wat hier precies aan de hand is.”

Bronmateriaal

"Spitzer Hears Stellar 'Heartbeat' from Planetary Companion" - NASA
"The heart of a far-off star beats for its planet" - Massachusetts Institute of Technology
De afbeelding bovenaan dit artikel is gemaakt door NASA.

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd