Vliegensvlugge evolutie: deze vogelsoort ontstond in twee generaties

Hoe een verdwaald mannetje een nieuwe soort op de kaart zette.

Onderzoekers hebben stap voor stap kunnen volgen hoe er een nieuwe vogelsoort op het eiland Daphne Major in de Galapagos ontstond. En dat ging veel sneller dan ze dachten. In slechts twee generaties was de nieuwe vinkensoort een feit.

Vreemde vogel
Het begon zessendertig jaar geleden, toen er een vreemde vogel op Daphne Major aankwam. Het was een mannetje die zichtbaar verschilde van de drie bestaande vogelsoorten op het eiland. Zo zong hij een ander lied en was zijn lichaam en snavel veel groter. “We hebben hem niet vanaf de zee zien aanvliegen, maar hij verschilde op zoveel aspecten van de andere vogels, dat we wisten dat hij niet uit op het eiland zelf was geboren,” zegt Peter Grant, hoogleraar Zoölogie.

Grote cactusgrondvink
En dat bleek ook inderdaad niet het geval te zijn geweest. Onderzoekers ontdekten later dat het mannetje een Grote cactusgrondvink (Geospiza conirostris) was. Deze bleek afkomstig van het eiland Española, dat grofweg zo’n 100 kilometer in het zuidoosten van de Galapagos ligt. Door deze opmerkelijke grote afstand, was de vink niet in staat huiswaarts te keren om daar te paren met een lid van zijn eigen soort. Daarvoor in de plaats koos hij een partner uit één van de bestaande vogelsoorten op het eiland Daphne Major. Deze reproductieve isolatie wordt beschouwd als een cruciale stap in de ontwikkeling van een nieuwe soort.

Big Bird
Uit de ongebruikelijke combinatie kwamen ook bijzondere nakomelingen voort. Zo had het nageslacht een andere vorm en grootte snavel dan gebruikelijk, wat een erg belangrijk aspect is in partnerkeuze. Daarnaast zongen ze een heel ander lied, waardoor het niet lukte om een geschikte metgezel te vinden. Hierdoor paarden de nakomelingen met leden van hun eigen bloedlijn, waardoor de ontwikkeling van de nieuwe vogelsoort werd versterkt. De onderzoekers doopten de nieuwe soort tot ‘Big Bird’. Vandaag de dag bestaan er van deze nieuwe vinkenpopulatie zo’n 30 individuen.

Alle achttien verschillende soorten vinken die voorkomen op de Galapagos zijn afgeleid van één voorouderlijke soort, die ongeveer één, tot twee miljoen jaar geleden het gebied koloniseerde. Omdat de vinken allemaal een anders gevormde snavel hebben, hebben ze allemaal een ander dieet. Een cruciaal punt in het ontstaan van een nieuw soort, is dat deze ‘ecologisch concurrerend’ moet zijn. Dit wil zeggen dat ze goed moeten zijn in het concurreren om voedsel met de bestaande soorten. De Big Bird populatie is voor deze test geslaagd.

Studie
“Het nieuwe aan deze studie is dat we de opkomst van een nieuwe soort in het wild konden volgen,” zegt bioloog B. Rosemary Grant. En dat ging veel sneller dan gedacht. Onderzoekers veronderstelden eerder dat de vorming van een nieuw soort heel lang duurt, maar het ontstaan van de Big Bird populatie bewijst het tegendeel. Volgens de onderzoekers bewijst dit maar weer de waarde van langlopende veldstudies. “Een bioloog die nu naar het eiland zou afreizen zou deze soort waarschijnlijk gewoon hebben gekwantificeerd als een vierde vogelpopulatie op het eiland,” zegt professor Leif Andersson. Maar dankzij de de veldstudies kan nu duidelijk in kaart worden gebracht hoe de nieuwe vinkenpopulatie is ontstaan.

De vraag is nu of deze nieuwe vinkenpopulatie zich staande weet te houden. “We kunnen op dit moment geen indicatie geven van hoe lang ze zullen overleven,” zegt Anderson. “Maar het wijst erop dat het een succes kan worden. Het is in ieder geval een mooi voorbeeld van een manier waarop het ontstaan van nieuwe soorten plaatsvindt.”

Bronmateriaal

"Galapagos study finds that new species can develop in as little as two generations" - Princeton University (via EureKalert)

Afbeelding bovenaan dit artikel: Copyright P. R. Grant

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd