De zeven wereldwonderen #6: het mausoleum

Het zesde wereldwonder – het mausoleum van Halicarnassus – bewijst dat een gebroken hart tot grootste dingen in staat is.

De zeven wereldwonderen verrezen om diverse redenen. Sommige om de goden te danken (denk aan de tempel van Artemis of de kolossus van Rhodos), andere om praktische redenen (de vuurtoren van Alexandrië) en weer andere als een eerbetoon aan een overleden heerser (de Piramide van Cheops). Maar slechts één wereldwonder komt direct voort uit een enorm verdriet: het mausoleum van Hallicarnassus.

Een beeld dat bij het mausoleum hoorde. Foto: Ealdgyth (via Wikimedia Commons).
Artemisia en Maussollos
Het verhaal van het mausoleum begint in de vierde eeuw voor Christus als Artemisia en Maussollos in het huidige Turkije ter wereld komen. De twee zijn kinderen van de Perzische heerser Hecatomnus. Artemisia en Maussollos kunnen het enorm goed met elkaar vinden en trouwen zelfs met elkaar: iets wat niet heel ongebruikelijk was in die tijd. Nadat Hecatomnus in het jaar 377 voor Christus overlijdt, komt de macht in de handen van Artemisia en Maussollos.

De mooiste stad
Maussollos heeft grote ambities. Wanneer zijn vader overlijdt, valt zijn land nog onder het Perzische regime. Maussollos wil daar niets van weten en komt in opstand. Hij slaagt erin de heerschappij over zijn land terug te krijgen. Hij is niet langer gouverneur, maar koning. Hij benoemt de stad Halicarnassus tot de hoofdstad van het rijk en neemt zich voor deze stad tot de mooiste stad van het land te maken.

WIST U DAT…

…we ons woord ‘mausoleum’ te danken hebben aan deze tombe van Maussollos?

Dood
In het jaar 353 voor Christus overlijdt Maussollos. Artemisia is ontroostbaar. Ze is vastberaden haar man nooit te vergeten en om er zeker van te zijn dat ook anderen dat niet zullen doen, geeft ze opdracht tot de bouw van een enorme tombe. De tombe moet verrijzen in Hallicarnassus: de stad die Maussollos had laten uitgroeien tot een prachtige hoofdstad. Artemisia wilde er zeker van zijn dat de tombe niet in het niet zou vallen bij al die andere mooie gebouwen en gaf de beste architecten uit die tijd opdracht tot de bouw.

Een onderdeel van het mausoleum. Foto: Ben Pirard (via Wikimedia Commons).

Nog niet af
Artemisia zou de tombe nooit helemaal af zien. Ze stierf twee jaar na haar man: de bouw was toen nog in volle gang. De kunstenaars en architecten zetten door en maakten het bouwwerk ondanks het wegvallen van de opdrachtgeefster af. Waarschijnlijk werd Artemisia zodra het mausoleum af was ook in de tombe bijgezet.

Het beeld van Maussollos is redelijk goed bewaard gebleven. Foto: Jastrow (via Wikimedia Commons).
Uiterlijk
Hoe het mausoleum er precies heeft uitgezien? Wetenschappers weten het niet. Diverse oude schrijvers noemen het bouwwerk in hun geschriften, maar ze spreken elkaar zo tegen dat men er eigenlijk niet wijzer van wordt. Het bouwwerk zou zo’n veertig meter lang en 32 meter breed zijn geweest. Alleen de beste kunstenaars werkten aan de bouw mee en versierden het mausoleum met prachtige beelden en reliëf. Waarschijnlijk maakte het gebouw een enorme indruk op voorbijgangers: het werd opgetrokken uit marmer en moet met name in het zonlicht oogverblindend zijn geweest. Op het bouwwerk bevond zich een beeld van een paard en wagen. In de wagen stond een beeld van Maussollos en zijn vrouw. Met dit kunstwerk meegerekend, had het mausoleum een hoogte van zo’n 42 meter.

Aardbeving
Het mausoleum houdt eeuwenlang stand. Pas in het jaar 1402 wankelt het. Tijdens een aardbeving stort het bovenste deel in. Het beeld dat bovenop pronkte, komt naar beneden zetten en valt in vele stukken uiteen. Wat overblijft is een ruïne. De stenen worden datzelfde jaar nog gebruikt voor de bouw van een ander bouwwerk. De schatten die zich in het mausoleum bevinden, worden gestolen.

Hier stond ooit het mausoleum. Enkele brokstukken liggen er nog als de stille getuigen. Foto: Dorushiva (via Wikimedia Commons).

Vandaag de dag is er eigenlijk weinig meer over van het grote bouwwerk. Naast enkele stukken puin is alleen het beeld van Maussollos bewaard gebleven. Zonde: als we de mensen moeten geloven die het mausoleum met eigen ogen hebben aanschouwd, hebben we heel wat gemist.

Mogelijk zag het mausoleum er zo uit. Foto: Nevit Dilmen (via Wikimedia Commons).

Meer weten over de wereldwonderen? Lees dan ook de andere artikelen in deze serie: de tempel van Artemis, het beeld van Zeus, de hangende tuinen van Babylon, de kolossus van Rhodos en de vuurtoren van Alexandrië.

Bronmateriaal

"Journey to the Seven Wonders" - Smithsonianmag.com
Boek: The Seven Wonders of the Ancient World. Door: Edgar James Banks.
De afbeelding bovenaan dit artikel laat zien hoe het mausoleum er mogelijk uitzag. Afbeelding: Martin Heemskerck (via Wikimedia Commons).

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd