Antarctische ijsplaat dreigt binnenkort een enorme ijsberg te baren

De ijsberg kan uiteindelijk wel eens twee keer groter zijn dan New York!

In de Brunt-ijsplaat op Antarctica bevindt zich al decennialang een grote scheur. Jarenlang hield de scheur zich echter gedeisd. Maar in 2013 begon deze opeens te groeien. En nu vermoeden onderzoekers dat het niet lang meer zal duren voordat er een enorme ijsberg – die ongeveer twee keer zo groot is als New York – zal afkalven.

Beelden
Wetenschappers houden de Brunt-ijsplaat al lange tijd nauwlettend in de gaten. En op onderstaande satellietbeelden verkregen door Landsat, valt op dat de scheuren door de tijd heen drastisch zijn gegroeid. De linker afbeelding is verkregen op 30 januari 1986, de rechter toont hetzelfde gebied op 23 januari 2019. De spleet die langs de top van het beeld loopt – de zogenaamde Halloween-scheur – verscheen voor het eerst eind oktober in 2016. Deze bleef vervolgens naar het oosten toe groeien naar een gebied dat bekend staat als de McDonald Ice Rumples.

De Brunt-ijsplaat. Links is te zien hoe de ijsplaat er op 30 januari 1986 uitzag. Rechts de stand van zaken op 23 januari 2019. Afbeelding: Joshua Stevens

Zorgen
Echter maken de onderzoekers zich meer zorgen over de scheur die in het midden door de afbeelding loopt. Deze hield zich voor ongeveer 35 jaar koest, maar strekte zich vervolgens met zo’n gretige 4 kilometer per jaar naar het noorden toe uit. Als deze zich verder naar het noorden toe uitbreidt, zal deze de Halloween-scheur ontmoeten en zal er een ijsberg ter grootte van 1700 vierkante kilometer afbreken. Op zich is dit naar Antarctische normen nog niet eens zo’n vreselijk grote ijsberg. Naar verwachting zal deze qua grootte nog niet eens de top 20 halen. Maar het zou nog weleens de grootste ijsberg kunnen zijn die de Brunt-ijsplaat baart sinds de observaties in 1915 begonnen.

Halley Station
In het verleden hebben de groeiende scheuren ook al tot bezorgdheid geleid. En dan met name voor wetenschappers die onderzoek doen vanaf het Halley Station op de ijsplaat. Dit is een belangrijke onderzoeksbasis waar al decennialang onderzoek wordt gedaan. Het was bijvoorbeeld hier dat men in 1986 het gat in de ozonlaag ontdekte. Vanwege de onvoorspelbare veranderingen in het ijs de laatste jaren, is het station al meerdere keren op sleeptouw genomen, herbouwd en herplaatst. Zo werden met behulp van sneeuwschuivers de modules – die op een soort gigantische ski’s staan – twee jaar geleden naar een nieuwe plek getrokken. Ook werd het station meerdere keren gesloten omdat onderzoekers de situatie toch niet helemaal vertrouwden. Echter kunnen de onderzoekers nu nog even op hun plekje blijven zitten; zij zullen vanaf hun huidige locatie niet veel van de afkalving gaan merken.

Wetenschappers zullen in de komende periode de ijsplaat scherp in de gaten blijven houden. Zo willen ze bijvoorbeeld gaan zien of de afkalving veranderingen teweeg brengt aan de gehele ijsplaat; zo kan deze mogelijk onstabiel worden en uit elkaar vallen. “De toekomst van de Brunt-ijsplaat hangt af van waar bestaande scheuren gaan samenkomen ten opzichte van de McDonalds Ice Rumples,” legt onderzoeker Joe MacGregor uit. “Als ze ten zuiden van de McDonald Ice Rumples samenkomen, is het mogelijk dat de gehele ijsplaat onstabiel wordt.” En dit zal wel gevolgen kunnen hebben voor de onderzoekers die zich in de onderzoeksbasis Halley Station ophouden.

Bronmateriaal

"Countdown to Calving at Brunt Ice Shelf" - NASA Earth Observatory

Afbeelding bovenaan dit artikel: NASA Earth Observatory, Joshua Stevens

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd