Kunnen we fossielen van kruisingen tussen mensen en Neanderthalers herkennen?

Onderzoekers denken van wel, op basis van experimenten met muizen.

Op Scientias.nl komen regelmatig artikels voorbij over kruisingen tussen de moderne mens en uitgestorven mensensoorten, zoals Neanderthalers en Denisova-mensen. Het wetenschappelijke werk achter deze conclusies is grotendeels gebaseerd op genetische gegevens. Maar mogelijk zitten er enkele kruisingen verstopt in de uitgebreide collecties aan menselijke fossielen. Om uit te zoeken of we zulke fossielen van kruisingen zonder genetische analyses kunnen identificeren, kruisten wetenschappers diverse ondersoorten van…de huismuis (Mus musculus).

Drie ondersoorten
Zuid-Afrikaanse en Canadese onderzoekers maakten in het lab kruisingen tussen drie ondersoorten: de noordelijke huismuis (musculus), de westelijke huismuis (domesticus) en de Aziatische huismuis (castaneus). Vervolgens vergeleek men het skelet van deze kruisingen met hun ouders. Uit de resultaten bleek dat de kruisingen significant verschilden van de ‘zuivere’ ondersoorten. Zo hadden ze onder meer langere poten en grotere schedels. Biologen noemen dit fenomeen, waarbij kruisingen opmerkelijk groter zijn dan hun ouders, heterosis.

Primaten
Kunnen we de resultaten van dit muizenexperiment toepassen op menselijke fossielen? Ik geef toe dat het een gevaarlijke veralgemening is, maar de resultaten zijn wel consistent met eerder onderzoek naar primaten. Kruisingen tussen diverse ondersoorten van de bruinrugtamarin (Saguinus fuscicollis) vertonen ook grotere schedels. En kruisingen tussen groene baviaan (Papio anubis) en gele baviaan (Papio cynocephalus) zijn beduidend groter dan hun ouders. Aangezien mensen ook primaten zijn, kunnen we een gelijkaardig patroon verwachten.

Menselijke fossielen
Om fossiele kruisingen tussen mensen en Neanderthalers te ontdekken, moeten we dus op zoek gaan naar skeletten met eigenschappen die groter zijn dan beide soorten. Rebecca Rogers Ackermann, een van de auteurs van de muizenpaper, vermoedt al langer dat zulke fossielen in collecties terug te vinden zijn. Zo hebben enkele fossielen uit Roemenië (met de namen Pestera cu Oase 1 en 2) kiezen die veel groter zijn dan die van mensen of Neanderthalers. Een genetische analyse van Oase 1 toonde aan dat deze persoon een Neanderthaler als voorouder had, ongeveer vijf generaties terug in de tijd. Mogelijk liggen er dus nog meer kruisingen in musea.

Jente Ottenburghs promoveerde aan de Universiteit Wageningen waar hij onderzoek deed naar de evolutie van ganzen. Na een stage bij de wetenschapsredactie van de Volkskrant werkt hij nu als postdoc aan de Uppsala Universiteit in Zweden. Meer weten over Jente? Neem een kijkje op zijn website. Recent kon je in een artikel van de hand van Jente al lezen hoe een genoom in kaart wordt gebracht. Nieuwsgierig? Klik hier! En hier kun je lezen hoe de genetische code precies werkt.

Bronmateriaal

Ackermann, R.R. et al. (2006) Identifying the morphological signatures of hybridization in primate and human evolution. Journal of Human Evolution, 51(6):632-645.
Ackermann, R.R. (2010) Phenotypic traits of primate hybrids: Recognizing admixture in the fossil record. Evolutionary Anthropology, 19(6):258-270.
Fu, Q. et al. (2015) An early modern human from Romania with a recent neanderthal ancestor. Nature, 524(7564):216-219.
Kohn, L.A.P. et al. (2001) Subspecific differences in the saddle-back tamarin (Saguinis fuscicollis) postcranial skeleton. American Journal of Primatology, 54(1):41-56.
Warren, K.A. et al. (2018) Craniomandibular form and body size variation of first generation mouse hybrids: A model for hominin hybridization. Journal of Human Evolution, 116:57-74.

Afbeelding bovenaan dit artikel: American Museum of Natural History (via Wikimedia Commons)

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd