Microplastics zitten ook eencellige zeebewoners – met uitzondering van een microscopisch kleine ‘Spider Man’ – dwars

Ook één van de kleinste roofdieren in de oceaan – de dinoflagellaten – hebben hinder van de plastic vervuiling, zo blijkt uit nieuw onderzoek. Maar niet allemaal in dezelfde mate..

We kennen allemaal de beelden van schildpadden of zeehonden die verstrikt zijn geraakt in plastic. En velen kunnen zich ook vast die iconische foto van een door de staart van een zeepaardje omstrengeld wattenstaafje voor de geest halen. Maar dat zijn slechts de zichtbare gevolgen die de plastic vervuiling voor grotere zeedieren heeft. En daarmee doen we de kleinere organismen in zee tekort. Want ook zij hebben wel degelijk last van de enorme hoeveelheden plastic die we in de afgelopen decennia wereldwijd gedumpt hebben.

Nieuw onderzoek
Dat blijkt maar weer eens uit een nieuwe studie, waarin onderzoekers aantonen dat zelfs eencellige organismen microplastics tot zich nemen. En dat heeft verstrekkende gevolgen; onderzoek wijst uit dat het plastic de groei van de eencelligen vertraagt en hun populatie bijna halveert.

Dinoflagellaten
Het onderzoek – verschenen in het blad Frontiers in Marine Science – handelt over dinoflagellaten. Dit zijn microscopisch kleine roofdiertjes die in de oceaan leven en het voorzien hebben op fytoplankton. “We weten dat microplastics ter grootte van fytoplankton in de oceaan voorkomen, dus we wilden achterhalen of dinoflagellaten deze plastic deeltjes wel eens voor fytoplankton aanzien en tot zich nemen,” vertelt onderzoeker Victoria Fulfer. “En (als ze dat wel eens doen, red.) of dat van invloed is op hun groei en uiteindelijk ook de mariene voedselketen als geheel.”

Experiment
De onderzoekers namen de proef op de som. Ze verzamelden drie verschillende soorten dinoflagellaten en verdeelden ze over verschillende flesjes gevuld met zeewater. Sommige van die flesjes bevatten fytoplankton, andere herbergden hoge concentraties microplastics. Vervolgens vergeleken de onderzoekers de groei van de dinoflagellaten die fytoplankton nuttigden met die van dinoflagellaten die alleen microplastics voorgeschoteld kregen.

Resultaten
“Onze studie laat zien dat (…) dinoflagellaten microplastics nuttigen,” aldus onderzoeker Susanne Menden-Deur. “En dat ze, wanneer ze dat doen, dertig procent trager groeien dan de dinoflagellaten die enkel hun gewone prooien eten.” En dat kan zomaar leiden tot een halvering van de populatie. “Wat weer een grote invloed heeft op de grote mariene dieren die deze kleine organismen eten.”

Spider Man
Het experiment wijst echter ook uit dat niet alle soorten dinoflagellaten microplastics nuttigen. Van de drie soorten die de onderzoekers bestudeerden, waren er twee die plastics tot zich namen. De derde deed dat niet. “Deze heeft een ander voedingsmechanisme dan de anderen,” legt Menden-Deuer uit. “Net als Spider Man gooit deze een web rond zijn prooi en verteert deze extern, iets wat voor microplastics niet werkt.”

Vervolgonderzoek
Maar afgezien van deze superheld-achtige dinoflagellaten schetst de studie een weinig rooskleurig beeld. “De beperkte groei van de dinoflagellaten die microplastics aten, betekent ook dat de hoeveelheid energie hogerop in de voedselketen (waar we grotere zeedieren aantreffen die dinoflagellaten nuttigen, red.) beperkt is. Het is duidelijk dat de effecten die microplastics onder aan de mariene voedselketen hebben grote gevolgen kunnen hebben, maar meer onderzoek is nodig om te achterhalen hoever de effecten die we in deze studie hebben gezien reiken en hoe snel we deze effecten ook echt in de oceaan terug zullen gaan zien.”

Daarnaast hopen de onderzoekers in de toekomst ook helder te krijgen welke plastics dinoflagellaten nu echt ‘lekker vinden’. In de experimenten werden gloednieuwe microplastics gebruikt, maar de onderzoekers vrezen dat oud plastic – dat in de oceanen wijdverspreid is – de dinoflagellaten nog meer bekoren kan. “We weten dat er door de tijd heen bacteriën groeien op microplastics en die veranderen de biologie en chemie op het oppervlak van de plastics. Omdat plankton veel communiceert middels chemische stoffen, verwachten we dat ouder plastic nog veel vaker wordt gegeten dan het ongerepte plastic dat we in onze experimenten gebruikten.”