Oceaan van Enceladus lijkt aantrekkelijk voor levende wezens

De oceaan onder het oppervlak heeft een hoge pH, wat suggereert dat het water de interactie aangaat met gesteenten.

Enceladus is een maan en cirkelt rond Saturnus. Het oppervlak van de maan is bedekt met een dik pak ijs. Maar daaronder bevindt zich een oceaan. Aangezien water gezien wordt als een belangrijke vereiste voor het ontstaan en in standhouden van leven, wordt Enceladus daarom gezien als een plek waar wellicht buitenaards leven te vinden is.

Cassini
Om te achterhalen of Enceladus echt zo leefbaar is, moeten we eigenlijk een beter beeld zien te krijgen van die ondergrondse oceaan. En daar wordt momenteel hard aan gewerkt. Het grote voordeel van Enceladus is dat deze maan vloeibaar water afkomstig uit die oceaan de lucht in spuit. En onlangs hebben onderzoekers ruimtesonde Cassini opdracht gegeven om door die waterpluim te vliegen en deze te bestuderen. De eerste resultaten zijn nu binnen en gepresenteerd tijdens een conferentie van de American Geophysical Union.

Op deze foto - gemaakt door Cassini - zie je de geisers die hun oorsprong vinden in de ondergrondse oceaan, heel goed. Afbeelding: NASA / JPL / Space Science Institute.
Op deze foto – gemaakt door Cassini – zie je de geisers die hun oorsprong vinden in de ondergrondse oceaan, heel goed. Afbeelding: NASA / JPL / Space Science Institute.
Hoge pH
Cassini heeft aangetoond dat het water in de ondergrondse oceaan een vrij hoge pH-waarde heeft. Die hoge pH-waarde kan erop wijzen dat het water in de oceaan in contact komt en de interactie aangaat met gesteenten. En dat is belangrijke informatie: wanneer water de interactie aangaat met gesteenten kunnen namelijk chemische stofjes ontstaan die weer gunstig zijn voor het ontstaan of in standhouden van leven.

Waterstofgas
Het proces dat leidt tot die hoge pH-waarde kan bijvoorbeeld ook leiden tot de massaproductie van waterstofgas. Als dat daadwerkelijk het geval is, is dat opnieuw goed nieuws voor eventueel leven op de maan. Microben kunnen namelijk van waterstofgas leven. Helaas weten onderzoekers nu nog niet of waterstofgas op de maan voorhanden is.

Uitgestorven
“Is er leven op Enceladus?” vragen de onderzoekers zich in hun paper hardop af. “Op het moment kunnen we die vraag helaas niet beantwoorden, omdat we te weinig informatie hebben.” De hoge pH-waarde wijst er voorzichtig op dat op de maan processen plaatsvinden die het ontstaan van leven bevorderen. “Iets wat we op dit moment niet weten en wat wel van groot belang is voor leven op Enceladus is de aanwezigheid van waterstofgas,” zo stellen de onderzoekers. Wordt dat op de maan geproduceerd? Of werd dat ooit op de maan geproduceerd, maar is die productie nu gestopt? “Als dat laatste het geval is, is het mogelijk dat er leven op Enceladus was, maar is uitgestorven, omdat er te weinig voedsel was.”

Enceladus is niet zo heel groot: de maan heeft een diameter van iets meer dan 500 kilometer. Afbeelding: NASA / JPL / Space Science Institute.
Enceladus is niet zo heel groot: de maan heeft een diameter van iets meer dan 500 kilometer. Afbeelding: NASA / JPL / Space Science Institute.

De vraag of er buitenaards leven is in ons zonnestelsel blijft dus nog even onbeantwoord. Maar het beeld dat we gaandeweg van Enceladus krijgen, stemt optimistisch. Vooralsnog behoort leven op de maan zeker nog tot de mogelijkheden.

Bronmateriaal

"The pH of Enceladus' ocean " - Arxiv
De artistieke impressie bovenaan dit artikel is afkomstig van NASA / JPL-Caltech.

Fout gevonden?

Voor jou geselecteerd