Een rotsachtige exomaan bestaande uit borrelende lava draait mogelijk rond een planeet op 550 lichtjaar afstand.
Onderzoekers doen in een nieuwe studie voorzichtige uitspraken over de detectie van een exomaan. De planeet WASP-49b die op zo’n 550 lichtjaar afstand staat zou mogelijk een maantje kunnen hebben. En niet zo maar één, maar een exomaan die uit lava spuwende vulkanen bestaat.
Als WASP-49b daadwerkelijk een maan blijkt te hebben is dit een ongelofelijke primeur. Tot op heden is het onderzoekers namelijk nog niet gelukt om een exomaan op te sporen. Dat heeft meerdere redenen. “In de eerste plaats zijn de instrumenten die we voor handen hebben – hoe mooi deze ook zijn – amper gevoelig genoeg om de signalen waar we naar op zoek zijn te detecteren,” legde astrofysicus Alex Teachey eerder al aan Scientias.nl uit. “Daarnaast verwachten we dat de manen klein zijn (kleiner dan de aarde) en het is erg moeilijk om zulke kleine werelden te vinden. Bovendien verwachten we dat de exoplaneten die manen herbergen zich op redelijk grote afstanden van hun moederster bevinden. Dit betekent dat deze planeten veel minder vaak voorbij komen en we daarom minder kansen krijgen om ze waar te nemen.”
Io
WASP-49b is een gigantisch grote en hete gasreus – ook wel bekend als een hete Jupiter – die in slechts drie dagen een rondje rond zijn moederster voltooit. De planeet bevindt zich in het sterrenbeeld Haas, net onder het heldere sterrenbeeld Orion. En het zou zomaar kunnen dat deze planeet een hele bijzondere exomaan herbergt, die misschien wel wat weg heeft van Jupiters maan Io. Dit is de binnenste van de vier grote manen die rond Jupiter cirkelen en vanwege haar bijzondere verschijning ook wel de ‘pizzamaan’ wordt genoemd. Io is vooral interessant vanwege haar vulkanisme; zo is de maan het meest vulkanisch actieve hemellichaam in ons zonnestelsel. Volgens de onderzoekers zou de mogelijke maan rond WASP-49b een extreme versie van Io kunnen zijn. Wellicht hebben onderzoekers hier dus een ware ‘exo-Io’ aangetroffen. “Het zou een gevaarlijke, vulkanische wereld kunnen zijn met een gesmolten oppervlak van lava,” zegt onderzoeker Apurva Oza.
Natrium
De astronomen baseren hun conclusies op basis van de aanwezigheid van natriumgas dat op abnormale hoogte op WASP-49b werd gedetecteerd. Al in 2006 toonden onderzoekers aan dat grote hoeveelheden natrium op een exoplaneet kunnen wijzen op een verborgen maan. “Het neutrale natriumgas is zo ver weg van de planeet dat het onwaarschijnlijk is dat het alleen door een planetaire wind wordt weggeblazen,” stelt Oza. Observaties van Jupiters maan Io samen met berekeningen over het massaverlies tonen aan dat een een vulkanische exomaan het gas zou kunnen hebben uitgespuwd. “Het natrium bevindt zich precies waar het zou moeten zijn,” zegt de astrofysicus.
Aanwijzingen
Volgens de onderzoeker zou de waargenomen hoeveelheid natrium op de wat merkwaardige hoogte dus het beste verklaard kunnen worden door de aanwezigheid van een exomaan. Maar er zijn ook nog andere opties. WASP-49b zou mogelijk ook kunnen worden omgeven door een ring van geïoniseerd gas. Kortom, de studie is nog niet ten einde. “We moeten meer aanwijzingen vinden,” geeft Oza toe.
Ondanks dat onderzoekers vooralsnog geen doorslaggevend bewijs voor een exomaan hebben gevonden, zijn de verwachtingen hooggespannen. Sommige wetenschappers geloven namelijk dat exomanen ons kunnen helpen in de zoektocht naar buitenaards leven. Zo zouden deze manen mogelijk vloeibaar water kunnen herbergen. En dat zijn duidelijk plekken waar zich leven kan ontwikkelen.
