Het is mogelijk een toekomstige, betaalbare en niet-hormonale anticonceptie voor vrouwen.
Als je als vrouw wilt voorkomen dat je zwanger wordt, heb je verschillende opties. Het meest gebruikte anticonceptiemiddel is echter nog altijd de pil. Toch is er een steeds luidere roep om meer niet-hormonale anticonceptiva. En een nieuwe studie biedt mogelijk uitkomst.
Hormonale anticonceptie
De pil, of andere hormonale anticonceptie, is niet voor iedereen weggelegd. “Veel vrouwen vermijden hormonale anticonceptie vanwege echte of vermeende bijwerkingen,” zegt onderzoeker Samuel Lai. Deze effecten kunnen onregelmatige bloedingen, misselijkheid, depressie, gewichtstoename en migraine omvatten. Voor sommige vrouwen kan hormonale anticonceptie op basis van oestrogeen zelfs schadelijk zijn. Toch is de keus in niet-hormonale anticonceptiva beperkt. “Er bestaat een grote onvervulde behoefte aan alternatieve, niet-hormonale anticonceptiva,” merkt Lai op.
Dat concept krijgt nu meer vorm, nadat onderzoekers hebben aangetoond dat afgestemde, monoklonale antistoffen effectief beweeglijk sperma elimineren. Monoklonale antistoffen staan bekend om hun vermogen om binnendringende ziekteverwekkers te bestrijden. Ze binden zich namelijk aan en elimineren ongewenste soorten in het menselijk lichaam. Ze worden dan ook gebruikt om van alles te behandelen en te voorkomen, van kanker tot COVID-19. Wetenschappers maken nu een nieuwe toepassing van deze antistoffen mogelijk: voorkomen dat sperma een eicel bereikt.
Synthetische versies
Monoklonale antistoffen zijn dus eigenlijk synthetische versies van natuurlijke antistoffen die het menselijk immuunsysteem gebruikt om binnendringende ziektekiemen uit te schakelen. Maar in dit geval richten ze zich op sperma, zodat ze de eicel niet kunnen bereiken. “We werden geïnspireerd door de waarneming dat sommige vrouwen antistoffen produceren tegen het sperma van hun partner, wat tot onvruchtbaarheid leidt,” legt onderzoeker Bhawana Shrestha uit. In de door de onderzoekers ontwikkelde methode, klonteren de monoklonale antistoffen het sperma snel samen, wat voorkomt dat het sperma door slijm heen zwemt en de eicel bereikt. “Het is een krachtige, niet-hormonale anticonceptie met een farmacologisch mechanisme, dat al is gevalideerd bij vrouwen,” concludeert Shrestha.
Lage dosis
Zelfs uitzonderlijke lage doseringen schijnen het klusje al te klaren, zo blijkt uit grootschalige dierproeven en vroege klinische onderzoeken bij mensen. Bij schapen, die qua grootte vergelijkbare voortplantingsorganen hebben, elimineren slechts tientallen microgram antistoffen effectief al het progressief beweeglijk sperma. Het zijn dan ook veelbelovende resultaten die de keuze voor vrouwen wat betreft de best passende anticonceptie, verder uitbreidt.
Ring of filmlaagje
Hoe de antistoffen toegediend moeten worden? Vrij simpel, zo stellen de onderzoekers. Namelijk met behulp van een ring die gestaag de antistoffen direct in de vagina afgeeft. Ook kan er vóór de geslachtsgemeenschap een oplosbare filmlaagje in de vagina worden ingebracht, die de antistoffen verspreidt.
Volgens de onderzoekers is het een veelbelovend anticonceptiemiddel. “Door lichaamsvreemde hormonen te vermijden en een door vrouwen gecontroleerde anticonceptiemethode te creëren, geloven we dat de door ons ontwikkelde antistoffen kunnen voldoen aan de anticonceptiebehoeften van miljoenen vrouwen,” aldus Lai. “Bovendien kunnen we het aantal onbedoelde zwangerschappen helpen verminderen, net als de gezondheidskosten van onbedoelde zwangerschappen die volgens sommige schattingen rond de 20 miljard dollar per jaar liggen.”
