Voor het eerst in 44 jaar kunnen onderzoekers zich weer over recent op de maan verzameld oppervlaktemateriaal buigen.
Ruimtevaartuig Chang’e 5 is, samen met een prestigieuze verzameling maanmonsters, weer op aarde geland. Dat laat de Chinese ruimtevaartorganisatie weten. Het is een prachtige mijlpaal. Niet alleen omdat het uitvoeren van een maanmissie alles behalve gesneden koek is, ook omdat onderzoekers zich nu, voor het eerst in 44 jaar, weer over vers oppervlaktemateriaal van de maan kunnen buigen.
World's freshest lunar samples! With the touchdown of the #ChangE5 return capsule, China has completed one of the most complicated and challenging missions in its aerospace history.
Xinhua Headlines: China's spacecraft brings home moon samples https://t.co/KPIRmA35yj pic.twitter.com/ebG77fVVHj— China Xinhua News (@XHNews) December 17, 2020
Geslaagd!
De Chinese sonde is gisteravond weer op aarde gearriveerd. En daarmee is er een einde gekomen aan de kortstondige maar geslaagde missie van Chang’e 5. De sonde is in minder dan twintig dagen naar onze natuurlijke satelliet afgereisd, heeft hier maanmonsters verzameld en is weer teruggekeerd naar huis. Een prachtige prestatie in zo’n korte tijd.
Change’e 5 is net zoals zijn voorgangers vernoemd naar de Chinese godin van de maan, Chang’e (嫦娥工程). Het doel van dit project is dan ook vanzelfsprekend: het verkennen van de maan. Change’e 5 bestaat uit vier onderdelen: een orbiter met de terugkeercapsule en een lander met een opstijgtrap. Het ruimtevaartuig heeft een totale massa van zo’n 8200 kilogram en wordt voorzien van stroom door middel van zonnepanelen. Daarnaast is Change’e 5 uitgerust met camera’s, een robotarm en een heus ‘bemonsteringsschepje’.
De Chinese maanmissie Change’e 5 koos eind november, aan boord van China’s eigen Lange Mars-lanceerraket, het luchtruim. In zes dagen tijd stevende de sonde af naar de maan, waar hij zich succesvol in een baan rond onze natuurlijke satelliet nestelde. Nadat bleek dat alle systemen naar behoren functioneerden, was het al snel tijd voor de volgende stap. De landingsmodule en lander maakten zich los en daalden af naar het maanoppervlak. Uiteindelijk wist Change’e 5 succesvol op de berg Mons Rümker te landen; een afgelegen vulkanische formatie die zich in het noordwestelijke deel op de voorkant van de maan bevindt.
Monsters verzamelen
Vervolgens was het tijd voor het echte werk. Want Change’e 5 moest niet alleen – zoals zijn voorgangers – op de maan landen, het was ook de bedoeling dat de lander de maan zou bemonsteren. En ook die bemonstering verliep volgens het boekje. Met behulp van een robotarm schepte de lander wat oppervlaktemateriaal op. Ook werd er met behulp van een boor wat dieper gelegen materiaal verzameld. Het verzamelde materiaal werd vervolgens vacuüm opgeslagen in een speciale capsule. De lander maakte zich daarna los van de maangrond en voegde zich weer bij de Chinese orbiter die zich nog steeds in een baan rond de maan bevond. Vervolgens zette Change’e 5 weer koers naar de aarde, waar hij gisteravond weer veilig en wel op aarde neerplofte.
Uitdagende missie
Het is een prachtige prestatie. Want hoewel de maan het dichtste hemellichaam is dat zich in de buurt van de aarde bevindt, is het succesvol uitvoeren van een maanmissie een behoorlijke uitdaging. Tot op heden zijn er slechts drie landen in geslaagd om naar onze natuurlijke satelliet af te reizen en hier oppervlaktemateriaal te verzamelen. Naast China hebben alleen de Russen en Amerikanen zo’n ‘sample return mission‘ naar de maan ondernomen. En dat is ook alweer een tijdje geleden; de laatste ‘sample return mission‘ vond zo’n 44 jaar geleden plaats.
Maanmonsters
Onderzoekers zullen zich nu over deze verse maanmonsters buigen en deze grondig analyseren. Want de hoop is dat het oppervlaktemateriaal van onze natuurlijke satelliet meer geheimen over de maan zal onthullen. We weten bijvoorbeeld nog steeds niet precies hoe de maan ooit het levenslicht zag. En dus hopen Chinese onderzoekers dat de verzamelde monsters hier meer inzicht in zullen verschaffen.
Analyse
Niet alleen Change’e 5 is echter afgelopen maand met buitenaards materiaal teruggekeerd. Al eerder leverde ruimtesonde Hayabusa2 monsters van planetoïde Ryugu op aarde af. Wetenschappers zullen de komende tijd dus wel even zoet zijn met het analyseren van zowel het ongerepte materiaal van de maan, als van een verre planetoïde. Op die manier hopen ze steeds meer over ons eigen zonnestelsel te leren.
De Chinezen zijn ook na Chang’e 5 nog niet klaar met de maan. Zo liggen er al plannen voor een vervolgmissie: Chang’e 6. Tijdens deze missie – die in 2023 of 2024 van start moet gaan – zouden opnieuw materialen op de maan verzameld worden. Het grote verschil met Chang’e 5 is dat men dan tot wel twee meter diep wil boren om wat dieperliggend materiaal te kunnen vergaren en analyseren. En uiteindelijk hopen de Chinezen in een (veel) later stadium na al deze robotische missies ook een bemande maanmissie te ondernemen; de eerste Chinees zou ergens na 2030 voet op de maan moeten zetten.
…over het werk van de Chinese ruimtevaartorganisatie en de plannen die er zijn om ook een Chang’e 6,7 en 8 uit te rollen? Lees dan ook eens het uitgebreide achtergrondartikel over de Chinese ruimtevaartorganisatie dat eerder op Scientias.nl verscheen!
