Het tilt het totale aantal keizerspinguïns op het continent naar iets meer dan een half miljoen.
Onderzoekers hebben op Antarctica maar liefst elf nieuwe kolonies keizerspinguïns aan het licht gebracht. De ontdekking werd gedaan vanuit de ruimte. Want hoewel de pinguïns zich knap schuil hebben gehouden, wisten ze zich niet aan het scherpe zicht van de Sentinel-2-satelliet te onttrekken.
Onherbergzaam
Antarctica is ruig en onherbergzaam gebied. Het betekent dat het niet altijd makkelijk is om het gebied te voet te betreden. Bovendien bevinden keizerspinguïns zich vaak in hele afgelegen en ontoegankelijke gebieden en leven bij temperaturen die ver onder het vriespunt liggen. Dit maakt de dieren een vrij lastig onderzoeksobject.
Satelliet
Om dit probleem te overbruggen, maken onderzoekers vaak gebruik van satellietbeelden. In deze studie vertrouwde het team op beelden gemaakt door twee satellieten die samen de Copernicus Sentinel-2-missie vormen. Met de satellieten speurden de onderzoekers het ijzige landschap af, op zoek naar pinguïn-uitwerpselen die kenmerkende vlekken op het ijs achterlaten. Op die manier slaagden de onderzoekers erin om de vogels te lokaliseren. In totaal troffen ze maar liefst elf nieuwe kolonies keizerspinguïns aan. Hoewel er over drie kolonies al eerder was gerept, was hun bestaan nog nooit bevestigd.
De ontdekking tilt het aantal kolonies op het continent naar 61. Bovendien betekent het dat er bijna 20 procent meer kolonies keizerspinguïns op Antarctica voorkomen dan gedacht. “Dit is een opwindende ontdekking,” stelt onderzoeksleider Peter Fretwell. “De nieuwe satellietbeelden van de kustlijn van Antarctica hebben ons in staat gesteld deze kolonies op te sporen.” Toch is de onderzoeker gematigd enthousiast. “Hoewel het natuurlijk goed nieuws is, zijn de kolonies klein,” zegt hij. “Het totaal aantal inwoners neemt met slechts 5 tot 10 procent toe. Het betekent dat er op het continent nu iets meer dan een half miljoen keizerspinguïns leven, of ongeveer 265.500 tot 278.500 broedparen.”
Broedplaatsen
Bovendien bevinden alle nieuw ontdekte kolonies zich in kwetsbare gebieden. Keizerspinguïns hebben zee-ijs nodig om te broeden. Het verlies van zee-ijs is dan ook desastreus voor de voortplanting van de vogels. Huidige klimaatmodellen voorspellen echter dat als klimaatverandering doorzet, het Antarctische zee-ijs steeds verder zal slinken. En dat is dus slecht nieuws voor de keizerspinguïn. En al helemaal voor de nieuw ontdekte vogels. Alle elf de kolonies bevinden zich namelijk precies aan de rand van broedgebieden. De kans is daarom groot dat deze plekken verloren gaan naarmate het klimaat verder opwarmt.
Dat het Arctische zee-ijs het moeilijk heeft, weet iedereen. Al zo’n veertig jaar zien onderzoekers de omvang van het zee-ijs op de noordpool afnemen. Terwijl het zee-ijs op de noordpool wegkwijnt, zagen we op de zuidpool iets heel anders gebeuren. Daar nam in dezelfde periode de omvang van het zee-ijs jaar na jaar toe. In 2014 brak het Antarctisch zee-ijs zelfs alle records; aan het eind van de winter was er rond het continent maar liefst 20,1 miljoen vierkante kilometer zee-ijs te vinden. Maar het tij lijkt de laatste jaren te keren. Sinds 2014 zijn de afnames zo groot dat de jaarlijkse gemiddelden voor 2017 en 2018 het laagst zijn in de gehele periode tussen 1979 en 2018, waardoor in feite die 35 jaar aan groei in een paar jaar is uitgewist.
Ook onderzoeker Phil Trathan ziet de toekomst van de keizerspinguïn niet al te rooskleurig in. “Hoewel het goed nieuws is dat we deze kolonies hebben gevonden, bevinden de broedplaatsen zich allemaal precies op plekken waar naar verwachting het aantal keizerspinguïns zal afnemen,” benadrukt hij. “De vogels die op deze plekken leven zijn daarom waarschijnlijk de ‘kanaries in de kolenmijn’. We moeten deze gebieden nauwgezet in de gaten blijven houden, aangezien we weten dat klimaatverandering deze regio’s zullen aantasten.”
Onverwachtse vondst
De onderzoekers troffen tot hun verbazing ook een aantal kolonies ver buiten de kust aan, gelegen op zee-ijs dat zich rond ijsbergen heeft gevormd die in ondiep water waren gestrand. Deze kolonies – tot wel 180 km van de kust – zijn een verrassende nieuwe vondst en werpen nieuw licht op het gedrag van de befaamde keizerspinguïn.
De keizerspinguïn bevindt zich momenteel dus op glad ijs en gaat een onzekere toekomst tegemoet. En dat terwijl keizerspinguïns normaal gesproken best wel tegen een stootje kunnen. Maar de huidige snelheid waarmee sommige delen van Antarctica opwarmen is groter dan welke situatie dan ook in het verleden. En hoewel keizerspinguïns vaker in hun evolutionaire geschiedenis periodes van opwarming en afkoeling hebben meegemaakt, zijn de huidige trends ongekend. Bovendien is het onzeker of de pinguïns zich zullen aanpassen aan het verlies zee-ijs. Het betekent dat sommige keizerspinguïn-kolonies de komende decennia mogelijk niet weten te overleven en zullen verdwijnen. We moeten de soort dan ook zoveel mogelijk beschermen om ze toch nog een kans van slagen te geven.
